Het coronavirus en overmacht
Op 15 maart jl. heeft de overheid extra maatregelen getroffen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Nagenoeg alle scholen en kinderopvangcentra, alle eet- en drinkgelegenheden en sportclubs zullen in ieder geval tot 6 april 2020 hun deuren moeten sluiten. Wellicht volgen meer maatregelen. Al deze maatregelen kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor u en uw onderneming.
Als u uw contractuele verplichtingen niet meer kunt nakomen kan een beroep op overmacht uitkomst bieden, maar wanneer kunt u een geslaagd beroep op overmacht doen tijdens deze coronacrisis?
Wanneer is sprake van overmacht?
Volgens de wet kan een schuldenaar een geslaagd beroep op overmacht doen indien een tekortkoming niet aan hem kan worden toegerekend, indien de tekortkoming niet te wijten is aan zijn schuld, noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeerde geldende opvattingen voor zijn rekening komt.
In een overeenkomst of algemene voorwaarden kan in een zogeheten “force majeure”-bepaling het begrip overmacht worden uitgebreid, beperkt of nader worden toegelicht.
Voor een geslaagd beroep op overmacht moet in ieder geval sprake zijn van omstandigheden die buiten uw macht zijn ontstaan, zoals overheidsmaatregelen, stakingen, extreme weersomstandigheden en ‘acts of God’.
De huidige uitbraak van het coronavirus zou kunnen leiden tot een geslaagd beroep op overmacht. Met name wanneer uw normale bedrijfsvoering direct te lijden heeft onder de door de overheid getroffen maatregelen en u daardoor niet aan uw contractuele verplichtingen kunt voldoen.
U dient er echter wel op bedacht te zijn dat een beroep op overmacht alleen slaagt als u al het mogelijke heeft gedaan om de overeenkomst na te komen. Wanneer u bijvoorbeeld op commercieel verantwoorde wijze op een andere manier alsnog aan uw verplichtingen kunt voldoen, dan kunt u geen geslaagd beroep doen op overmacht. Daarnaast dient u uw wederpartij altijd tijdig te informeren over het mogelijke bestaan van een overmachtssituatie.
Gevolgen geslaagd beroep op overmacht
Als u terecht een beroep kunt doen op overmacht dan bent u jegens uw tegenpartij niet aansprakelijk voor de schade die uw tegenpartij lijdt doordat u uw verplichtingen niet kunt nakomen.
Een “force majeure”-bepaling in een overeenkomst of algemene voorwaarden kan daarnaast bepalen dat wanneer de overmachtssituatie van tijdelijke aard is, de contractuele verplichtingen worden opgeschort totdat de overmachtssituatie voorbij is. Wanneer de overmachtssituatie daarentegen van blijvende aard is geeft een dergelijk beding partijen vaak de mogelijkheid uit elkaar te gaan zonder over en weer schadevergoeding verschuldigd te zijn.
Contracteren in het corona tijdperk
Inmiddels zijn wij allemaal bekend met het bestaan van het virus. De gevolgen van de huidige situatie worden steeds duidelijker. Daardoor zult u in nieuwe overeenkomsten specifieke maatregelen moeten nemen voor de eventuele gevolgen van het virus voor uw organisatie. Nu de situatie niet langer onvoorzienbaar is zal een beroep op overmacht in overeenkomsten die u nu sluit niet meer slagen.
Wij helpen u graag bij het beoordelen van uw specifieke juridische situatie en het beperken van uw contractuele risico’s in deze onrustige tijden, belt u ons gerust, koffie drinken we graag op een later moment met u.